تحلیل ناهمگنی فضایی در الگوهای انتخاب وسیله سفر در شهرهای متوسط با استفاده از رگرسیون لجستیک وزن‌دار جغرافیایی
کد مقاله : 1033-SPATIAL (R1)
نویسندگان
عطیه عسگری طورزنی1، امیرعباس رصافی *2، افشین فلاح3
1دانشگاه بین المللی امام خمینی
2گروه برنامه ریزی حمل و نقل، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)
3گروه آمار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)
چکیده مقاله
این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر انتخاب شیوه سفر بین اتوبوس و خودروی شخصی در شهرکرد می‌پردازد و بر ناهمگنی فضایی الگوها تأکید دارد. داده‌های پژوهش شامل اطلاعات فردی، خانوار، ویژگی‌های سفر و متغیرهای مکانی است که با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک وزن‌دار جغرافیایی (GWLR) تحلیل شده‌اند. نتایج مدل جهانی نشان داد که زمان سفر، مالکیت خودرو و درآمد خانوار به طور معناداری احتمال انتخاب اتوبوس را کاهش می‌دهند. با این‌حال، تحلیل مکانی نشان داد که شدت و جهت تأثیرات در نواحی مختلف شهرکرد به‌شدت ناهمگن است. نتایج نشان می‌دهند که تأثیر متغیرهایی مانند زمان سفر، کرایه اتوبوس و فاصله در تمام نواحی شهر مثبت است، اما شدت این تأثیرات در مناطق مرکزی قوی‌تر است. این امر نشان می‌دهد که سفرهای طولانی‌تر عمدتا با اتوبوس پوشش داده‌ می‌شوند. مالکیت خودرو و اندازه خانوار تأثیر منفی قوی‌تری بر انتخاب اتوبوس در نواحی حاشیه‌ای و شمالی دارند. تضاد اساسی در مورد متغیر وضعیت شغلی (غیراداری) مشاهده شد؛ به‌گونه‌ای که میانگین ضریب در مدل GWLR برخلاف مدل جهانی منفی است. این موضوع نشان می‌دهد که مدل‌های سنتی به دلیل لحاظ نکردن همبستگی‌های فضایی می‌توانند کاملا گمراه‌کننده باشند. این یافته‌ها بر اهمیت توجه به تفاوت‌های فضایی در سیاست‌گذاری‌های حمل‌ونقل شهری تأکید می‌کند و نشان می‌دهد که راهکارهای بهبود حمل‌ونقل همگانی باید به‌صورت هدفمند و متناسب با ویژگی‌های هر منطقه طراحی شوند. در نهایت، این پژوهش مدل GWLR را به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای درک دقیق‌تر الگوهای انتخاب شیوه سفر و راهنمای برنامه‌ریزان شهری در جهت کاهش وابستگی به خودروی شخصی معرفی می‌کند.
کلیدواژه ها
انتخاب شیوه سفر، رگرسیون لجستیک وزن‌دار جغرافیایی، ناهمگنی فضایی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی